Statut uchwalony w dniu 27.06.1998r.
przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Rzeczoznawców Majątkowych w Kielcach (wpisano w Krajowym Rejestrze Sądowym na podstawie Postanowienia Sadu Rejonowego w Kielcach z dnia 24.10.2001r.) wraz ze zamianami uchwalonymi przez Walne Zebrania Członków Stowarzyszenia w dniu 25.04.2004r., 22.04.2007r., 06.03.2010r. oraz 18.06.2021r.
ROZDZIAŁ I
NAZWA, CHARAKTER, TEREN DZIAŁANIA I SIEDZIBA STOWARZYSZENIA
§ 1
Stowarzyszenie działające na podstawie niniejszego statutu nosi nazwę „Świętokrzyskie Stowarzyszenie Rzeczoznawców Majątkowych”, zwane w dalszej części statutu Stowarzyszeniem.
§ 2
- Stowarzyszenie zrzesza rzeczoznawców majątkowych oraz osoby wykonujące czynności w zakresie wyceny nieruchomości na podstawie innych niż rzeczoznawcy majątkowi tytułów prawnych.
- Stowarzyszenie opiera swą działalność na pracy społecznej ogółu swych członków. Do załatwiania spraw związanych z działalnością statutową Stowarzyszenie może zatrudniać pracowników.
§ 3
Terenem działalności Stowarzyszenia jest obszar Rzeczpospolitej Polskiej, a siedzibą jego władz jest miasto Kielce.
§ 4
Stowarzyszenie jest zarejestrowane i posiada osobowość prawną. Stowarzyszenie używa pieczęci prostokątnej z napisem „Świętokrzyskie Stowarzyszenie Rzeczoznawców Majątkowych w Kielcach” według wzorów ustalonych przez Zarząd Stowarzyszenia.
§ 5
Stowarzyszenie może być członkiem krajowych i międzynarodowych organizacji o podobnym profilu działania.
§ 6
Stowarzyszenie może powoływać zespoły stałe i okresowe i inne ogniwa organizacyjne stosownie do własnych potrzeb, a ponadto jednostki gospodarcze do wykonywania usług merytorycznie zbieżnych z charakterem działalności Stowarzyszenia.
ROZDZIAŁ II
CEL STOWARZYSZENIA I SPOSOBY JEGO DZIAŁANIA
§ 7
Celem Stowarzyszenia jest działanie na rzecz rozwoju i podnoszenia rangi zawodu rzeczoznawcy majątkowego, czuwanie nad poziomem etycznym i integracją środowiska rzeczoznawców majątkowych oraz reprezentowanie interesów środowiska wobec władz państwowych, samorządowych oraz innych podmiotów.
§ 8
Stowarzyszenie realizuje cel wymieniony w § 7 w szczególności poprzez:
- Inicjowanie badań, rozwiązań i projektów służących doskonaleniu metod pracy i techniki w obsłudze rynku nieruchomości.
- Inicjowanie i opiniowanie uregulowań prawnych i przepisów technicznych w zakresie nie-ruchomości.
- Organizowanie szkoleń, kursów specjalistycznych, konferencji, seminariów i warsztatów.
- Propagowanie zasad etyki zawodowej i egzekwowanie ich przestrzegania przez członków Stowarzyszenia.
- Opiniowanie spornych opracowań dotyczących nieruchomości.
- Udzielanie członkom Stowarzyszenia pomocy prawnej i zawodowej.
- Inspirowanie i prowadzenie różnorodnych form popularyzujących cele Stowarzyszenia.
- Prowadzenie działalności gospodarczej dla uzyskania środków na działalność statutową Stowarzyszenia.
- Stowarzyszenie w ramach działalności statutowej może prowadzić praktyki zawodowe dla kandydatów na rzeczoznawców majątkowych.
- Stowarzyszenie w ramach struktury organizacyjnej wyznacza koordynatorów i opiekunów praktyk zawodowych, a także pełnomocników Stowarzyszenia d/s ustawicznego kształcenia.
ROZDZIAŁ III
CZŁONKOWIE, ICH PRAWA I OBOWIĄZKI
§ 9
Członkowie dzielą się na zwyczajnych, nadzwyczajnych, honorowych i wspierających.
§ 10
Członkiem Stowarzyszenia zwyczajnym i honorowym może być każda osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych i posiadająca uprawnienia zawodowe uzyskane w trybie odpowiednich przepisów prawa po spełnieniu warunków określonych odpowiednio w § 11 lub § 13.
§ 11
Członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia może stać się osoba określona w §10, która:
– złoży deklarację członkowską,
– uzyska rekomendację przynajmniej 2 członków Stowarzyszenia zwyczajnych lub honorowych,
– uzyska zgodę Zarządu Stowarzyszenia w formie uchwały o przyjęciu kandydata w poczet członków podjętej na wniosek Komisji Etyki Zawodowej,
– wpłaci wpisowe.
§ 12
Od uchwały Zarządu o nie przyjęciu w poczet członków przysługuje prawo odwołania się do Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia w terminie 30 dni od daty otrzymania przedmiotowej uchwały. Decyzja Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia podjęta w formie uchwały jest ostateczna.
§ 13
Członkiem honorowym Stowarzyszenia może stać się osoba określona w § 10 szczególnie zasłużona dla. środowiska rzeczoznawców majątkowych. Członek honorowy posiada wszystkie prawa członka zwyczajnego a ponadto zwolniony jest z płacenia składek członkowskich.
§ 14
Członkostwo honorowe nadaje i pozbawia na wniosek Zarządu Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia.
§15
Członkiem wspierającym może być osoba fizyczna lub prawna, która podejmie obowiązek wniesienia uzgodnionych i określonych w uchwale Zarządu wpłat pieniężnych na rzecz Stowarzyszenia.
§ 16
Status członka wspierającego może być nadany i odebrany przez Zarząd Stowarzyszenia w formie uchwały. Od uchwały tej przysługuje członkowi wspierającemu odwołanie do Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia w ciągu 30 dni od otrzymania przedmiotowej uchwały.
§ 17
1. Członek zwyczajny i honorowy ma prawo do:
– czynnego i biernego wyboru władz Stowarzyszenia,- korzystania z dorobku i pomocy Stowarzyszenia,
– zgłaszania wniosków i inicjatyw służących rozwojowi oraz podnoszeniu rangi Stowarzyszenia.
2. Członek nadzwyczajny ma prawo do:
– korzystania z dorobku i pomocy Stowarzyszenia,
– zgłaszania wniosków i inicjatyw służących rozwojowi oraz podnoszeniu rangi Stowarzyszenia.
§ 18
Członek wspierający ma prawo do:
1/ realizowania celów Stowarzyszenia osobiście lub za pośrednictwem swego przedstawiciela,
2/ korzystania z zasobów merytorycznych Stowarzyszenia na zasadach określonych dla członków zwykłych i honorowych.
§19
Członek zwyczajny i nadzwyczajny obowiązany jest do:
- aktywnego realizowania celów Stowarzyszenia,
- przestrzegania statutu, regulaminów i uchwał władz Stowarzyszenia,
- brania czynnego udziału w działalności Stowarzyszenia,
- regularnego opłacania uchwalonych przez Zarząd składek członkowskich,
- współdziałania z Komisją Arbitrażową Federacji w przypadku toczącego się w jego sprawie postępowania,
- współdziałania z organami PFSRM w sprawach związanych z zawodem rzeczoznawcy majątkowego,
- uczestniczenia w systematycznym doskonaleniu swojej wiedzy w ramach obligatoryjnego systemu kształcenia wymaganego przepisami prawa,
- stosowania Standardów Zawodowych Rzeczoznawców Majątkowych oraz Kodeksu Etyki Zawodowej PFSRM,
- poddania się procedurze postępowania prowadzonego przez Komisję Opiniującą Stowarzyszenia zgodnie z Regulaminem Uchwalonym przez Walne Zebranie Członków.
§ 20
1. Członkostwo członka zwyczajnego i nadzwyczajnego ustaje na skutek:
1/. dobrowolnego wypowiedzenia członkostwa złożonego w formie pisemnej Zarządowi Stowarzyszenia.
2/. podjęcia przez Zarząd uchwały o skreśleniu z listy członków z przyczyn:
a/. zalegania z uiszczaniem składek na rzecz Stowarzyszenia przez okres dłuższy niż 6 miesięcy,
b/. działalności na szkodę Stowarzyszenia bądź naruszenia norm etyki zawodowej.
2. Podjęcie przez Zarząd uchwały, o której mowa w ust. 1 pkt. 2b wymaga wniosku Komisji Etyki Zawodowej.
3. Od uchwały Zarządu o skreślenie z listy członków przysługuje odwołanie do najbliższego Walnego Zebrania. Uchwała Walnego Zebrania jest ostateczna.
4. Z ważnych i uzasadnionych względów członkostwo w Stowarzyszeniu można zawiesić. Zawieszenie członkostwa następuje na wniosek członka, po podjęciu przez Zarząd stosownej uchwały i dotyczy okresu nie krótszego niż 1 rok. W okresie zawieszenia członkostwa nie jest opłacana składka i nie przysługują uprawnienia członka. Przywrócenie członkostwa odbywa się na wniosek zawieszonego członka, po podjęciu przez Zarząd stosownej uchwały. Okres zawieszania nie jest wliczany do okresu członkostwa w Stowarzyszeniu.
§ 21
1. Wobec członka Stowarzyszenia nie wypełniającego postanowień Statutu i Kodeksu Etyki Zawodowej mogą być orzeczone następujące kary dyscyplinarne:
a/. upomnienie,
b/. nagana,
c/. zawieszenie członkostwa w Stowarzyszeniu,
d/. wykluczenie ze Stowarzyszenia.
2. Zastosowanie kar o których mowa w ust. 1 następuje na wniosek Komisji Etyki Zawodowej zawarty w orzeczeniu, zatwierdzonym uchwałą Zarządu Stowarzyszenia.
3. Od orzeczenia o którym mowa w ust. 2 przysługuje odwołanie do najbliższego Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia.
4. Nałożone kary upomnienia i nagany ulegają wykreśleniu po upływie jednego roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia.
5. Członek Stowarzyszenia ukarany prawomocnym orzeczeniem dyscyplinarnym nie może kandydować ani pełnić funkcji w organach organizacji zawodowej aż do wykreślenia nałożonej kary.
§ 22
Członkostwo honorowe wygasa przez dobrowolne zrzeczenie się lub przez pozbawienie tej godności uchwałą Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia podjętą zwykłą większością głosów.
ROZDZIAŁ IV
USTRÓJ I WŁADZE ŚSRM
§ 23
Władzami Stowarzyszenia są:
1/ Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia,
2/ Zarząd Stowarzyszenia,
3/ Komisja Rewizyjna,
§ 24
Kadencja wszystkich władz Stowarzyszenia trwa trzy lata a ich wybór odbywa się w głosowaniu tajnym lub jawnym w zależności od uchwały Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia w tym przedmiocie.
§ 25
Członkowie władz pełnią swoje funkcje bez wynagrodzenia, o ile Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia nie postanowi inaczej.
§ 26
Uchwały władz Stowarzyszenia poza wyjątkami określonymi w niniejszym statucie podejmowane są zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy osób uprawnionych do głosowania.
§ 27
W przypadku rezygnacji w trakcie kadencji członka władz Stowarzyszenia, władzom tym przysługuje prawo kooptacji osoby, która była kolejnym kandydatem w wyborach na Walnym Zebraniu Członków Stowarzyszenia wybierającym te władze.
Liczba członków dokooptowanych nie może przekroczyć 1/3 liczby członków pochodzących z wyboru.
§ 28
- Najwyższą władzą Stowarzyszenia jest Walne Zebranie Członków.
- Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia może być zwyczajne lub nadzwyczajne.
- Zwyczajne Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia zwoływane jest przez Zarząd Stowarzyszenia co najmniej raz do roku.
§ 29
Do kompetencji Zwyczajnego Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia
należy:
- Określenie głównych kierunków działania Stowarzyszenia.
- Wybór władz Stowarzyszenia na podstawie stosownego regulaminu.
- Uchwalanie statutu Stowarzyszenia i dokonywanie w nim zmian.
- Uchwalanie budżetu Stowarzyszenia na podstawie projektu budżetu przedłożonego przez Zarząd.
- Rozpatrywanie sprawozdania z działalności Zarządu Stowarzyszenia oraz udzielanie Zarządowi absolutorium.
- Uchwalanie regulaminu Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia i regulaminów wyboru władz Stowarzyszenia.
- Rozpatrywanie odwołań w sprawach członkowskich.
- Nadawanie i pozbawianie, na wniosek Zarządu, godności członka honorowego.
- Podejmowanie uchwały o rozwiązaniu Stowarzyszenia.
- Zatwierdzanie regulaminu zasad działania Komisji Rewizyjnej.
- Zatwierdzenie regulaminu działalności Komisji Opiniującej Stowarzyszenia.
- Powoływanie Komisji Opiniującej Stowarzyszenia i jej składu.
- Powoływanie Komisji Etyki Zawodowej i jej składu
- Wybór delegatów na Kongres Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych.
- Podejmowanie uchwał w innych sprawach przedłożonych pod obrady Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia przez Zarząd Stowarzyszenia.
§ 30
- Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia jest władne do podejmowania uchwał w pierwszym terminie przy obecności co najmniej połowy osób uprawnionych do głosowania, a w drugim terminie bez względu na ilość obecnych z zastrzeżeniem uchwał, o których mowa w §45 i §46.
- Poza przypadkami przewidzianymi w statucie zarządza się przeprowadzenia głosowania tajnego na wniosek co najmniej połowy osób obecnych i uprawnionych do głosowania.
- Bez zgody Zarządu Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia nie może dokonywać w przedłożonym przez Zarząd projekcie budżetu zmian skutkujących powstaniem lub zwiększeniem deficytu budżetu w szczególności polegających na zmniejszeniu planowanych dochodów lub zwiększeniu planowanych wydatków.
§ 31
- W Walnym Zebraniu Członków Stowarzyszenia z głosem stanowiącym biorą udział:
- członkowie zwyczajni,
- członkowie honorowi.
- Z głosem doradczym:
- członkowie wspierający,
- zaproszeni goście.
§ 32
- O terminie, miejscu i porządku obrad Zwyczajnego Walnego Zebrania Członków Zarząd Stowarzyszenia zawiadamia członków co najmniej 14 dni przed terminem zwołania zebrania. Dopuszcza się zawiadamianie drogą poczty elektronicznej.
- W sytuacji szczególnej, niezależnej od Stowarzyszenia i uzasadnionej stanem prawnym uniemożliwiającym przeprowadzenie obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia w formie tradycyjnej, obrady mogą się odbyć przy wykorzystaniu elektronicznych środków komunikacji umożliwiających przebieg obrad zgodny z zapisami statutu.
- O trybie i sposobie przeprowadzenia obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia przy wykorzystaniu elektronicznych środków komunikacji Zarząd Stowarzyszenia zawiadamia członków stowarzyszenia w terminie i formie zgodnie z § 32 ust. 1.
§ 33
- Nadzwyczajne Zebranie Członków Stowarzyszenia Zarząd zwołuje z własnej inicjatywy, na wniosek komisji Rewizyjnej lub na wniosek 1/3 liczby członków.
- Nadzwyczajne Zebranie Członków Stowarzyszenia zwoływane jest w terminie 6-ciu tygodni od daty zgłoszenia wniosku i obraduje wyłącznie nad sprawami, dla których zostało zwołane.
§ 34
W skład Zarządu wchodzą z głosem stanowiącym: Prezes, Wiceprezes i Członkowie w liczbie trzech.
§ 35
Do kompetencji Zarządu należy:
- Reprezentowanie Stowarzyszenia na zewnątrz i działanie w jego imieniu.
- Kierowanie działalnością Stowarzyszenia zgodnie z postanowieniami Statutu i uchwałami Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia.
- Sporządzanie rocznego sprawozdania ze swej działalności i przedkładanie go do rozpatrzenia przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia.
- Przygotowanie projektu budżetu Stowarzyszenia oraz wykonywanie budżetu uchwalonego przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia.
- Powoływanie i rozwiązywanie jednostek gospodarczych, zespołów stałych i w miarę występujących doraźnych potrzeb zespołów okresowych oraz koordynowanie ich działalności.
- Uchwalanie regulaminu działalności Biura Zarządu, jednostek gospodarczych, oraz innych regulaminów wewnętrznych oraz przydział zadań dla
członków Zarządu. - Występowanie z wnioskami do Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia o nadanie lub pozbawienie członkostwa honorowego.
- Podejmowanie uchwał o przystąpieniu do stowarzyszeń krajowych i zagranicznych.
- Zarządzanie majątkiem i funduszami Stowarzyszenia.
- Podejmowanie uchwał o nabywaniu , zbywaniu i obciążaniu majątku Stowarzyszenia.
- Ustalanie wysokości wpisowego , składek członkowskich oraz ich podział.
- Rejestrowanie faktów otrzymania przez członka Stowarzyszenia opinii Komisji Arbitrażowej Federacji dotyczącej operatu szacunkowego sporządzonego przez tego członka.
- Opiniowanie koordynatorów i opiekunów praktyk zawodowych dla kandydatów na rzeczoznawców majątkowych.
- Decydowanie o przydzielaniu członków Stowarzyszenia do poszczególnych zespołów stałych i okresowych.
- Przedstawienie kandydatów do Komisji Opiniującej oraz powoływanie jej Przewodniczącego, Wiceprzewodniczącego oraz Sekretarza.
- Nadawanie i pozbawianie członkostwa Stowarzyszenia z wyjątkiem pkt. 7.
- Rozpatrywanie i zatwierdzanie orzeczeń Komisji Etyki Zawodowej w formie uchwały.
§ 36
- Uchwały Zarządu Stowarzyszenia zapadają zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy członków w tym
Prezesa lub Wiceprezesa. - Posiedzenia Zarządu Stowarzyszenia odbywają się w miarę potrzeby, jednak nie rzadziej niż raz na kwartał.
- W posiedzeniach Zarządu z głosem doradczym udział biorą Przewodniczący zespołów stałych lub ich zastępcy.
§37
Komisja Rewizyjna składa się z trzech członków, którzy wybierają spośród siebie Przewodniczącego.
§ 38
- Komisja Rewizyjna przeprowadza co najmniej raz w roku kontrolę całokształtu działalności Stowarzyszenia ze szczególnym uwzględnieniem działalności
finansowo – gospodarczej i na tej podstawie występuje do Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia z wnioskiem w sprawie udzielenia lub nie udzielenia absolutorium dla Zarządu. - Komisja Rewizyjna ma prawo występowania do Zarządu Stowarzyszenia z wnioskami wynikającymi z ustaleń kontroli.
- Członkowie Komisji Rewizyjnej mogą brać udział w posiedzeniach Zarządu z głosem doradczym.
- Szczegółowy zakres działania Komisji Rewizyjnej określa regulamin zatwierdzony przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia.
§ 39
Komisja Etyki Zawodowej składa się z trzech członków, którzy wybierają spośród siebie Przewodniczącego.
§ 40
1. Do zadań Komisji Etyki Zawodowej należy:
- rozstrzyganie sporów pomiędzy członkami Stowarzyszenia oraz rozpatrywanie skarg i wniosków osób trzecich,
- prowadzenie postępowań dyscyplinarnych w związku z naruszeniem Statutu i Kodeksu Etyki Zawodowej przez członków Stowarzyszenia,
- stawianie wniosków o zastosowanie regulaminowej kary, zawieszenie lub pozbawienie członkostwa,
- opiniowanie kandydatur na członków Stowarzyszenia,
- opiniowanie członków stowarzyszenia w związku ze złożonym wnioskiem o nadanie uznania zawodowego.
2. Od orzeczeń Komisji Etyki Zawodowej zatwierdzonych uchwałą Zarządu Stowarzyszenia przysługuje członkowi odwołanie do Walnego Zebrania Członków
Stowarzyszenia, którego uchwała jest ostateczna.
3. Zasady i tryb postępowania Komisji Etyki Zawodowej określa regulamin zatwierdzony przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia.
ROZDZIAŁ V
KOMISJA OPINIUJĄCA
§ 41
1. Komisja Opiniująca Stowarzyszenia powoływana jest na Walnym Zebraniu Członków Stowarzyszenia i składa się minimum z pięciu osób. Kandydatów do Komisji Opiniującej przedstawia Zarząd.
2. Do Komisji Opiniującej powołane mogą być osoby zawodowo wykonujące czynności rzeczoznawcy majątkowego posiadające:
- uprawnienia państwowe w zakresie szacowania nieruchomości co najmniej od 5 lat,
- co najmniej trzyletni staż w Stowarzyszeniu,
- odpowiedni autorytet, doświadczenie i wysokie kwalifikacje,
- odpowiednie predyspozycje i cechy takie jak umiejętność formułowania wyważonych i obiektywnych opinii oraz życzliwość w stosunku do ludzi.
3. Warunkiem powołania jest wyrażenie przez kandydatów zgody na pracę w Komisji Opiniującej.
4. Członkami Komisji Opiniującej nie mogą być osoby:
1) wobec których zostały orzeczone kary dyscyplinarne z tytułu odpowiedzialności zawodowej wymienione. w art.178 ust.2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,
2) ukarane orzeczeniem Sądu Koleżeńskiego Stowarzyszenia lub objęte negatywną opinią Komisji Etyki Zawodowej,
3) które były autorami ( współautorami) kilkakrotnie negatywnie zaopiniowanych operatów szacunkowych.
5. Zasady działania Komisji Opiniującej Stowarzyszenia określa
regulamin zatwierdzony przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia.
ROZDZIAŁ VI
MAJĄTEK STOWARZYSZENIA
§ 42
- Majątek Stowarzyszenia mogą stanowić nieruchomości, ruchomości i fundusze.
- Na fundusze Stowarzyszenia składają się:
- wpisowe i składki członkowskie,
- dotacje i subwencje,
- wpływy z działalności statutowej,
- darowizny spadki i zapisy.
§ 43
Dla ważności pism dotyczących praw i obowiązków majątkowych wymagane są dwa podpisy osób wchodzących w skład Zarządu w tym Prezesa lub Wiceprezesa.
ROZDZIAŁ VII
ZMIANA STATUTU I ROZWIĄZANIE SIĘ STOWARZYSZENIA
§ 44
- Zmiana Statutu i rozwiązanie się Stowarzyszenia może nastąpić na mocy uchwały Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia.
- Wniosek o rozwiązanie Stowarzyszenia lub o zmianę Statutu powinien wpłynąć do Zarządu co najmniej na jeden miesiąc przed terminem Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia.
§ 45
Uchwałę w przedmiocie zmiany Statutu podejmuje Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia większością 2/3 głosów przy obecności co najmniej 1/2 uprawnionych do głosowania.
§ 46
- Uchwałę o rozwiązaniu się Stowarzyszenia podejmuje Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia większością 2/3 głosów przy obecności co najmniej 1/2 uprawnionych do głosowania.
- Uchwała o rozwiązaniu się Stowarzyszenia określa jednocześnie przeznaczenie majątku Stowarzyszenia i w tym zakresie podlega zatwierdzeniu przez władzę rejestracyjną.
W załączeniu – Statut ujednolicony do pobrania w wersji PDF – pobierz.